- Prijsvechter Norwegian Air stopt met het aanbieden van goedkope vluchten tussen Europa en de Verenigde Staten.
- Zelfs mensen die nooit met Norwegian hebben gevlogen, kunnen profiteren van de invloed die de budgetmaatschappij heeft gehad.
- Er zijn duidelijke winnaars en verliezers te onderscheiden nu de prijsdruk van Norwegian op de trans-Atlantische routes wegvalt.
Budgetmaatschappij Norwegian Air maakte eerder deze maand bekend te stoppen met intercontinentale vluchten tussen Europa en de VS.
De stap van de Noorse prijsvechter zat er al jaren aan te komen, maar kwam toch nog als een verrassing. Norwegian Air bleef afgelopen jaar namelijk overeind toen WOW Air uit IJsland en het Britse Primera Air omvielen.
Als gevolg van een zware reorganisatie zullen bij Norwegian meer dan duizend medewerkers vertrekken. Ook wordt de leasevloot van Boeing 787-toestellen afgestoten. De vliegtuigen staan sinds maart 2020 aan de grond, toen de vraag naar internationaal reizen vanwege de coronapandemie volledig instortte.
Norwegian is een aantal jaar opvallend succesvol geweest met een budgetmodel voor de lange afstand. Een ticket naar New York kostte soms nog geen 200 euro.
"Ik denk dat Norwegian Airlines veel krediet verdient voor het in gang zetten van wat ik de 'gouden tijd van goedkope vluchten' noem", zegt luchtvaartexpert Scott Keyes van de nieuwsbrief Scott's Cheap Flights.
Keyes denkt dat de prijzen van de grote traditionele luchtvaartmaatschappijen omlaag zijn gegaan door de concurrentie van Norwegian Air. "Voordat ze in 2013 tussen de VS en Europa begonnen te vliegen was het heel uitzonderlijk om forse prijsverlagingen op die routes te zien", stelt hij. "De dynamiek veranderde van het ene op het andere moment."
Omdat de grote luchtvaartmaatschappijen hun geld op internationale routes vooral verdienen met last-minute en premium tickets, konden ze de prijzen van hun goedkoopste tickets verlagen in de strijd met Norwegian Air en andere budgetmaatschappijen.
Wordt een vlucht naar de VS duurder na de pandemie?
De grote vraag die bij veel mensen leeft, is of de prijzen van trans-Atlantische vluchten tussen de VS en Europa flink zullen stijgen als de pandemie voorbij is. Keyes denkt van niet. "Ik denk dat de sector zo is veranderd dat het moeilijk wordt om dit ongedaan te maken", zegt hij.
In het afgelopen decennium is het aandeel van economy-tickets bij de omzet van vliegmaatschappijen gedaald, terwijl de omzet uit premium-tickets, vrachtvluchten en frequent flyer-programma's juist is gestegen.
Het flink omhoog gooien van de prijzen van de goedkoopste tickets zal slechts beperkte invloed hebben op de totale omzet. Waarschijnlijk is het aantrekkelijker voor luchtvaartmaatschappijen om via lage prijzen frequent flyer-programma's aantrekkelijk te houden.
Toch verwacht luchtvaartexpert Henry Harteveldt minder goedkope vluchten tussen Europa en de Verenigde Staten. "Zonder een echte leider op de budgetmarkt, zoals Norwegian, zullen vakantiereizigers meer gaan betalen dan ze zouden hebben gedaan als er een budgetmaatschappij actief was", zegt hij. "Bij gebrek aan een echte uitdager hoeven andere luchtvaartmaatschappijen minder korting te geven."
Volgens Harteveldt zijn er een paar duidelijke winnaars en verliezers te onderscheiden bij het wegvallen van Norwegian Air op de trans-Atlantische markt.
De winnaars in Europa: British Airways, KLM en Virgin Atlantic
Het steeds toenemende aanbod van Norwegian tussen bestemmingen in Europa en de Verenigde Staten ging ten koste van vluchten die werden uitgevoerd door de luchtvaartgroep IAG, waaronder British Airways, Iberia en Air Lingus vallen.
De lijndienst van Norwegian tussen Londen en New York zette al snel druk op British Airways, terwijl er toch al forse concurrentie was op die sleutelroute. Dat nam alleen maar toe toen Norwegian vanuit Londen op steeds meer bestemmingen in de VS ging vliegen.
De concurrentie voor de IAG-maatschappijen werd nog groter, toen Norwegian vanuit steeds meer andere Europese steden ging vliegen, zoals Madrid, Edinburgh, Dublin en Shannon. Die druk wordt minder nu de Noorse prijsvechter zich heeft teruggetrokken uit de trans-Atlantische markt.
Ook KLM ondervond sinds 2017 serieuze concurrentie van Norwegian op de route tussen Schiphol en New York. De goedkoopste enkeltjes kostten minder dan 200 euro. Dan moesten mensen wel voor lief nemen dat ze geen maaltijd kregen aan boord en alleen handbagage mee mochten nemen. Maar dat bleek voor de meeste prijsbewuste reizigers geen onoverkomelijk bezwaar.
Verder verwacht Harteveldt dat Alitalia profiteert, omdat Norwegian ook directe budgetvluchten aanbood vanaf Rome en Milaan, en meerdere Amerikaanse steden, waaronder New York, Los Angeles en Oakland.
De laatste grote winnaar is Virgin Atlantic, dat zich volledig richt op langeafstandsvluchten vanuit Europa. De in Londen gevestigde luchtvaartmaatschappij vliegt zowel vanaf Heathrow als Gatwick en stond sterk onder druk door de concurrentie van Norwegian.
Volgens luchtvaartexpert Harteveldt zal Virgin met het vertrek van de Noren meer reizigers kunnen aantrekken en meer macht krijgen om zelf prijzen vast te stellen.
De verliezer: de reiziger
Een van de grootste effecten van de aanwezigheid van Norwegian was dat traditionele maatschappijen werden gedwongen hun prijzen te verlagen. "De goedkope vluchten van 300 dollar die we ineens zagen bij Delta, British Airways en American Airlines waren eigenlijk Norwegian-prijzen", zegt Keyes.
Die lage prijzen zullen op korte termijn niet meteen stijgen, zeker niet omdat de vraag weer moet worden aangejaagd in de nasleep van de coronapandemie. Toch is het volgens Keyes waarschijnlijk dat er minder goedkope tickets beschikbaar zullen zijn en de prijzen langzaam weer omhoog zullen kruipen.
De duidelijke verliezer van de gewijzigde strategie van Norwegian is dus de reiziger. Klanten hebben jarenlang geprofiteerd van de aanwezigheid van de Noorse prijsvechter op de trans-Atlantische markt.
"Het betekent dat er minder prijsconcurrentie is", zegt Harteveldt. "Er is ook minder keuzevrijheid voor de klant."
Lees meer luchtvaartnieuws:
- De coronacrisis maakte van 2020 een rampjaar voor de luchtvaart – dit zijn 19 vliegmaatschappijen die ermee ophielden
- Luchtvaart niet voor 2024 of 2025 terug op oude niveau, denkt Schiphol-baas Benschop
- Het Nederlandse regeringsvliegtuig wordt vooral gebruikt door het kabinet, maar Willem-Alexander mag er zelf in vliegen – neem een kijkje